Co To Jest Paleta – Standardy, Zastosowania, Normy

W miejscach, gdzie zachodzi potrzeba przewozu i przechowywania towarów, palety są nieodłącznym elementem tych procesów. Systemy paletowe ułatwiają zarówno składowanie, jak i przemieszczanie różnych produktów. Palety wykorzystywane są dziś pod każdą szerokością geograficzną i w obiegu są ich dzisiaj dosłownie miliardy.

Wielu z nas jest zaznajomionych z powszechnie stosowanymi europaletami o standardowych wymiarach 800 x 1200 mm i wykonanymi z drewna (EPAL, 2023). Jednak istnieje znacznie więcej rodzajów palet różniących się zarówno rozmiarami, materiałami zastosowanymi do ich produkcji, jak i przeznaczeniem w zależności od rodzaju przechowywanych towarów czy środków transportu używanych do ich przemieszczania.

Palety bearer, palety plastikowe czy palety stringer to jedne z wielu konkurencyjnych systemów, które czasami się uzupełniają. Poniżej omówione zostaną różne rodzaje palet oraz ich zastosowania w transporcie i magazynowaniu.

Rodzaje Palet

Znalezienie odpowiedniej palety dla firmy transportowej wymaga chwili namysłu.
Drewniane czy plastikowe palety to sprzęt, bez którego trudno sobie wyobrazić
dziś magazynowanie i transport. Jednak paleta palecie nie równa. Rodzaj palety,
materiał z jakiego jest ona wykonana, rozmiar i ładowność, które odpowiadają
indywidualnym potrzebom, zależą od indywidualnych wymagań naszego
przedsiębiorstwa.

Najczęściej stosowane są palety drewniane, jednak oprócz rozlicznych zalet mają
one swoje wady – na przykład niską żywotność. Z kolei palety plastikowe
charakteryzują się długą żywotnością i możliwością wielokrotnego użytku, ale
ustępują pod względem wytrzymałości na obciążenie paletom drewnianym. Dlatego
oprócz palet drewnianych wyróżnia się także inne, wykonane z innych materiałów.

Przy wyborze systemu paletowego warto więc wziąć pod uwagę kilka kwestii:

• Rodzaj produktów: najważniejszym aspektem do rozważenia są
  towary, które będziesz transportować lub wysyłać. Waga towarów i ich rodzaj mogą
  pomóc w określeniu typu palety (drewnianej, plastikowej lub metalowej), która ma
  być używana. Na przykład plastikowe systemy idealnie nadają się do żywności lub
  napojów.
• Wymiary opakowania: szerokość i wysokość opakowania wraz z
  liczbą wysyłanych przedmiotów pomogą określić rozmiar palety, którą należy
  wybrać.
• Częstotliwość użytkowania: jeśli potrzebujemy palety do
  jednorazowej wysyłki, warto rozważyć paletę używaną, “regenerowaną” lub
  przemysłową, która nie musi spełniać żadnych atestów. W przypadku konieczności
  częstego korzystania z palety jej trwałość i, co za tym idzie, materiał, z
  którego jest wykonana, wychodzą na pierwszy.
• Miejsce wysyłki: jeśli planujemy wysyłkę towarów za
  granicę, wybrana paleta będzie musiała być zgodna z lokalnymi przepisami. W
  przypadku transportu na terytorium UE w grę wchodzą najczęściej europalety.
• Warunki transportu: wilgotność, warunki przechowywania i
  transportu oraz temperatura mają kluczowe znaczenie przy wyborze materiału
  palety. Na przykład palety drewniane będa bardziej podatne na wilgoć lub
  działanie substancji chemicznych.
• Budżet: ponieważ minimalizacja kosztów transportu i dostawy
  jest powszechnym wyzwaniem w branży opakowań, budżet staje się ważnym czynnikiem
  wpływającym na decyzję o wyborze palet. Początkowa inwestycja może zmniejszyć
  koszty długoterminowe.

Podział palet pod względem zastosowanych materiałów

Drewno, plastik, metal. Czasem sprasowane trociny lub wióry. Materiał, z którego
wykonana jest paleta musi sprostać różnym warunkom w trakcie
składowania towaru i transportu. Odczynniki chemiczne, wahania wilgotności,
bakterie i grzyby – te i inne czynniki wpływają na żywotność palet i czasem
dyskwalifikują użycie tych a nie innych materiałów.

W tej części artykułu przyjrzymy się najpopularniejszym paletom ze względu na
materiał, z których je wykonano.

Palety drewniane

Palety drewniane zbudowane z drewnianych bloków połączonych deskami należą dziś
do najczęściej wybieranych rodzajów palet do zastosowań magazynowych. Ich
dokładne specyfikacje mogą się różnić – zależy to od kraju , w którym są one
użytkowane. Nie wszystkie drewniane palety są identyczne i jesteśmy w stanie
wyróżnić kilka podstawowych rodzajów takich systemów:

• Palety otwarte (czyli popularne Europalety): Są to
  klasyczne, palety zamknięte czterowejściowe blokowe, blokowe palety. Ich
  konstrukcja opiera się na drewnianych klockach, które są połączone deskami w
  środku i przy krawędziach bocznych. W przypadku tych konkretnych modeli palet są
  one powszechnie stosowane w krajach europejskich (z wyjątkiem Wielkiej
  Brytanii). Konstrukcja ta jest niezwykle uniwersalna: można je przenosić przy
  użyciu niemal wszystkich rodzajów wózków widłowych. Sprawdzają się one także z
  powodzeniem w zautomatyzowanych magazynach. Rozmiary Europalet są ściśle
  określone w specyfikacji EPAL. Do produkcji palet tego typu używa się
  określonych materiałów i w trakcie użytkowania muszą one być serwisowane w
  licencjonowanych stacjach roboczych.
• Palety zamknięte: Ten rodzaj palet to również
  czterowejściowe, blokowe palety, ale ich konstrukcja składa się z drewnianych
  bloczków zespolonych deskami z każdej strony i w środku. Najczęściej są
  wykorzystywane na Wyspach. Ich specyficzna budowa ma swoje plusy i minusy – tego
  typu palety nie mogą być obsługiwane przez wszystkie wybrane wózki czy
  podnośniki.
• Paleta Stringer: Kolejny popularny rodzaj palety to
  czterowejściowa paleta o zamknięciu z dołu. Także jest wykonana z bloków,
  posiada boczne wzmocnienie oraz wycięcie dla wózka widłowego. Paletę Stringer
  można obsługiwać zarówno za pomocą wózków paletowych, jak i pojazdów
  wyposażonych w podporowe ramiona, wózki reach truck czy wózków czołowych. Są one
  używane głównie w USA i Kanadzie, Azji i w Afryce.
• Paleta Bearer: To dwuwejściowa, blokowa paleta, która
  wymaga pojazdu o niewysokim profilu do jej uniesienia, takiego jak wózek czołowy
  (tradycyjny wózek widłowy elektryczny lub spalinowy), reach truck lub pojazd z
  szerszymi ramionami. Tak jak Stringery, palety Bearer są przeważnie używane na
  innych kontynentach.

Palety metalowe

Metalowe systemy stanowią obok drewnianych i plastikowych kolejny rodzaj palet
wykorzystywany w branży TSL. Są one wykorzystywane do konkretnych celów i mają
zastosowanie głównie w sektorach, gdzie szczególną wagę przykłada się do
wytrzymałości. Palety metalowe ze względu na dużą nośność bywają często
wykorzystywane w przemyśle motoryzacyjnym i hutniczym zwłaszcza do transportu
wstępnie zmontowanych zespołów.

Zazwyczaj mają one standardowe wymiary zgodne z normami dotyczącymi europalet
drewnianych, co sprawia, że ich zastosowanie jest podobne. Jednakże jeśli paleta
metalowa różni się od standardowych wymiarów europalet, należy traktować ją jak
paletę specjalną. Konieczne jest również uwzględnienie potencjalnych odkształceń
belki nośnej, które mogą występować w zależności od warunków w transporcie i
przewożonych towarów.

Podczas korzystania z palet metalowych w regałach przepływowych z rolkami należy
zachować szczególną ostrożność z uwagi na sztywność samych nośników.

Palety plastikowe

Kolejnym powszechnie spotykanym rodzajem palet są palety z tworzyw
sztucznych. W przeciwieństwie do swoich drewnianych odpowiedników
większość plastikowych palet może być wielokrotnie wykorzystywana. Nawet jeśli
ulegną uszkodzeniu, nie trzeba ich wyrzucać, ponieważ z łatwością zostają
poddane recyklingowi (Chemplast,
2023).

Palety z tworzyw wykonuje się z materiałów bezpiecznych dla
zdrowia, które mogą mieć kontakt z żywnością. Sprawia to, że są chętnie
wybierane w przemyśle spożywczym a także podczas przewozu towarów, które mają
wyższe wymagania dotyczące czystości i higieny. Ten rodzaj palet znajduje
również zastosowanie w transporcie niektórych chemikaliów i w przemyśle
farmaceutycznym.

Plastikowe palety bywają wyposażone w antypoślizgową
powierzchnię, co zapobiega wypadkom podczas transportu i przewozu przy
użyciu wózków widłowych widłowym. Pod względem nośności dynamicznej palety
plastikowe zwykle wytrzymują obciążenie rzędu około 1000 kg – pod tym względem
nie ustępują one paletom drewnianym. Jednak są znacznie lżejsze.

Zalety palet plastikowych:

• Wytrzymałość w szerokim zakresie temperatur od -30 do 70°C.
• Odporność na wilgoć i pleśń.
• Łatwa konserwacja.
• Wyższą odporność na zgniecenia w porównaniu z drewnem.
• Brak strzępienia się i wiórowania – idealnie nadają się
  więc do użytku w obszarach, gdzie wymagane jest utrzymanie czystości.

Wady palet plastikowych:

• Brak możliwości naprawy, nawet jeśli tylko jej fragment
  ulegnie uszkodzeniu.
• Podatność na odkształcenia spowodowane przeciążeniem.

Podział palet pod względem rozmiarów

W przypadku podziału na rozmiary, najwięcej miejsca powinniśmy poświęcić
europaletom. Ten system ma wymiary 800 x 1200 mm i zdecydowanie jest obecnie
najbardziej rozpowszechniony w Europie. Nad specyfikacją, jej wdrożeniem i
identyfikacją czuwa stowarzyszenie EPAL. Samych europalet jest
dziś w obiegu, jak czytamy na stronie stowarzyszenia, “około 500 milionów”.

Ponadto jest to jeden z typów palet znormalizowanych przez ISO (Międzynarodową
Organizację Normalizacyjną). Dlatego też europejski przemysł i logistyka
wykorzystują europaletę jako główne wsparcie ułatwiające przepływ towarów i ich
grupowanie w procesie transportu i magazynowania.

Wymiary europalety są określone przez szerokość wagonów ciężarówek, kontenerów i
przyczep, które zwykle wynoszą 2400 mm, co pozwala na
umieszczenie ich w sposób, który w pełni wykorzystuje przestrzeń ładunkową.

Europalety czyli palety otwarte zwane często “paletami typu 1” nie są jedynym
systemem będącym w użyciu w Europie i na świecie. Rozmiarom palet poświęciliśmy
odrębny artykuł w naszym serwisie, dlatego przypomnijmy dla porządku, iż w
obiegu znajdują się także systemy typu 2, 3, 4 itd., które mają 800,
1000, 1200 mm szerokości. Spotkać możemy także półpalety o szerokości
tylko 600 mm.

Korzystanie z niestandardowych rozmiarów palet może się wiązać z różnymi
trudnościami – nie wszystkie rodzaje palet (na przykład zamknięte palety) są
obsługiwane przez wózki typu reach truck

Palety wzmocnione i specjalne

Wzmacnianie palet polega na dodaniu elementów lub zmianach w konstrukcji, które
zwiększają wytrzymałość i nośność palety w porównaniu do standardowych palet.
Dość łatwo jest w taki sposób zmodyfikować tradycyjne rodzaje drewnianych palet
800 x 1200 mm, jednak w przypadku konstrukcji plastikowych czy metalowych będzie
to niemożliwe. W takich wypadkach przewoźnicy zamawiają specjalne palety
do przewozu niestandardowych ładunków, które są transportowane w
magazynach tylko przez niektóre rodzaje wózków widłowych albo specjalne suwnice.

Co jeszcze warto wiedzieć o wzmacnianych i specjalnych paletach?

• W paletach wzmacnianych konstrukcja jest modyfikowana w
  taki sposób, aby była bardziej wytrzymała. To może obejmować dodatkowe bele lub
  przekładki, które wzmacniają strukturę palety.
• W niektórych przypadkach palety wzmacniane są wykonane z trwalszych
  materiałów niż standardowe palety. Na przykład mogą zawierać metalowe
  elementy w swojej konstrukcji lub być wykonane z grubszego drewna.
• Palety wzmacniane są zaprojektowane, aby przenosić cięższe ładunki niż
  standardowe palety. Mają większą nośność – np. 1500 kg albo
  więcej.
• Palety wzmacniane często znajdują zastosowanie w branżach, które wymagają
  trwałych palet, takich jak przemysł motoryzacyjny, przemysł chemiczny,
  budowlany czy transport morski. Standardowe palety są zazwyczaj używane
  w mniej wymagających warunkach.
• Ze względu na swoją wytrzymałość i nośność palety wzmacniane mogą być nieco
  droższe od standardowych palet. Jednak w dłuższej perspektywie
  czasu mogą okazać się bardziej opłacalne.

Urządzenia Do Przewozu Palet

Z uwagi na ogromną popularność systemów paletowych na rynku urządzeń do przewozu
załadowanych palet nieustannie pojawiają się nowe rozwiązania. Współcześnie
istnieje więc wiele różnych urządzeń do przewozu palet, które zostały
zaprojektowane w zależności od rodzaju palet, ładunków oraz warunków
środowiskowych. Każdy z nich może być wykorzystywany z poszanowaniem
odpowiednich norm i regulacji (Prawo.pl,
2023). Wśród nich znajdziemy na przykład:

• Wózki widłowe
• Paletowe przenośniki wałkowe lub łańcuchowe
• Przenośniki pionowe i dźwigi
• Paletyzatory

Spotos – Znormalizowany Transport Paletowy Krajowy I
Międzynarodowy

W transporcie
całopojazdowym paleta odgrywa niezwykle istotną rolę. To właśnie dzięki nim
można sprawnie załadować TIR-a i bezpiecznie przewieźć ładunek. W Spotos
zdajemy sobie sprawę z tego, jak istotne dla nadawcy i przewoźnika jest
właściwe zabezpieczenie towaru przy wykorzystaniu całej przestrzeni ładunkowej.
Dlatego umożliwiamy korzystanie z usług tylko sprawdzonych, zweryfikowanych
przewoźników.

Nasza giełda ładunków specjalizuje się w transporcie całopojazdowym, ale nie
oznacza to, że pośredniczymy w pozyskiwaniu zleceń LTL. Spotos
pomoże wam zarówno w jednym jak i drugim rodzaju transportu przy
jednoczesnej redukcji kosztów i uproszczonych procedurach.

Rodzaje Palet – Wnioski

Mamy nadzieję, że ten przewodnik pomógł wam wybrać odpowiedni typ palety dla
waszej firmy. Jak mogliśmy się przekonać, w transporcie znajduje zastosowanie
bardzo wiele różnego rodzaju palet. Warto zrobić rozeznanie, zanim zainwestujemy
w przestrzeń magazynową, wózki paletowe i inne narzędzia do transportowania
ładunków.