Na Czym Polega Zarządzanie Łańcuchem Dostaw – Informacje Dla Branży TSL

Zarządzanie łańcuchem dostaw (z ang. Supply Chain Management, SCM) to strategiczny proces planowania, koordynowania, zarządzania i monitorowania przepływu dóbr, usług, informacji i kapitału od punktu wytworzenia aż do dostarczenia produktu lub usługi do klienta końcowego. SCM ma na celu zoptymalizowanie łańcucha dostaw pod kątem efektywności, kosztów, jakości i satysfakcji klienta.

Zarządzanie łańcuchem dostaw jest kluczowym elementem skutecznego zarządzania operacjami biznesowymi i ma istotny wpływ na sukces i konkurencyjność firm. Weźmy choćby pierwszy z brzegu samochód. Przeciętne auto osobowe składa się z 30 000 podzespołów. Jego producent wytwarza tylko drobny wycinek, resztę zamawia u zewnętrznych dostawców. Opóźnienie czy problemy z dostawą choćby jednego z nich mogą spowodować wstrzymanie całej produkcji. Przykład ten ilustruje doskonale, jak istotną rolę odgrywa dziś SMC w produkcji, transporcie, logistyce i zarządzaniu.

SCM stanowi dziś niezwykle ważną gałąź nauki, która stale się rozwija i dostosowuje do zmieniających się warunków rynkowych. Do sprawnego zarządzania łańcuchem dostaw wymagana jest nie tylko teoretyczna wiedza zdobywana na studiach kierunkowych, ale również praktyka. O tym, jak ważna jest to dziedzina wiedzy, traktuje nasz dzisiejszy artykuł.

Co To Są Łańcuchy Dostaw – Historia, Główne Rodzaje i
Schematy

Zarządzanie łańcuchem dostaw (SCM) to projektowanie i wdrażanie procesów
zarządzania przepływem i przechowywaniem surowców, produkcji w toku, wyrobów
gotowych i materiałów eksploatacyjnych z różnych punktów pochodzenia do miejsca
przeznaczenia. Nowoczesne firmy pozyskują surowce i komponenty od dostawców,
które są następnie przetwarzane i sprzedawane jako wyroby gotowe.

Producenci “oryginalnego sprzętu” (OEM), tacy jak Apple, Honda, Siemens czy Sony
zaopatrują się w rozmaite komponenty w krajach o niskich kosztach produkcji,
takich jak Chiny i Indie i dopiero później montują i sprzedają produkty pod
własną marką. Biorąc pod uwagę ogromne odległości pomiędzy poszczególnymi
fabrykami a montownią, organizzacja całego procesu jest prawdziwym wyzwaniem.
SCM ułatwia producentom OEM zarządzanie ich łańcuchami dostaw. Dodanie wartości
do każdego etapu łańcucha dostaw, uzyskanie dostaw towarów o odpowiedniej
jakości, w wymaganych ilościach, we właściwym czasie i po odpowiednich kosztach
stanowi dziś o być albo nie być marki i przedsiębiorstwa.

Chociaż termin “łańcuch dostaw” przypisuje się gazecie “The Independent” z 1905
roku, koncepcja sieci dostawców, producentów i konsumentów istniała już
dużo wcześniej. Pojęcie “zarządzanie łańcuchem dostaw” zostało ukute
dopiero w latach 80-tych XX wieku, jest to więc wciąż stosunkowo młoda dziedzina
wiedzy.

Zarządzanie łańcuchem dostaw ogólnie odnosi się do zarządzania i optymalizacji
systemów i procesów związanych z dostarczaniem produktu ze stanu surowego do
punktu końcowego, czyli konsumenta. Według Council of Supply Chain Management
Professionals, jego celem jest “maksymalizacja wartości dla klienta” przy
jednoczesnym umożliwieniu firmie rentownego działania.

Logistyka a łańcuchy dostaw

Pomiędzy zarządzaniem łańcuchem dostaw a logistyką istnieją istotne powiązania,
ponieważ logistyka stanowi integralną część SCM. Oto jak wyglądają te relacje na
poszczególnych etapach:

• Projektowanie – Na etapie projektowania SCM firma określa
  cykl życia produktu, strategię i cele łańcucha dostaw oraz identyfikuje kluczowe
  procesy i zaangażowane strony. W projektowaniu uwzględnia się, jakie elementy
  łańcucha dostaw będą zarządzane wewnętrznie, a które mogą być zlecone
  zewnętrznym dostawcom logistycznym. Ten pierwszy etap trudno sobie wyobrazić bez
  udziału logistyki. To logistycy określają, jakie usługi logistyczne będą
  potrzebne, jakie rodzaje magazynów i środki transportu zostaną wykorzystane,
  oraz jak prezentuje się plan całej infrastruktury logistycznej.
• Planowanie – W kontekście zarządzania łańcuchem dostaw w
  fazie planowania SCM opracowuje się szczegółowe plany dostaw, zarządzania
  zapasami oraz harmonogramy produkcji. Planowanie może ale nie musi obejmować
  również strategie reagowania na zmienne warunki rynkowe i popyt klientów. W
  planowaniu logistycznym firma opracowuje konkretne strategie transportu,
  zarządzania zapasami, zarządzania magazynami i organizacji dostaw. To właśnie
  teraz planuje się trasy transportu, harmonogramy załadunku i rozładunku, oraz
  zarządzanie zapasami w magazynach.
• Realizacja – Teraz pora na właściwe działania operacyjne.
  Towary są produkowane, transportowane i dostarczane klientom zgodnie z założonym
  planem. Każdy etap podlega dokładnemu monitoringowi pod kątem wydajności, zaś
  wyspecjalizowane komórki śledzą postępy w całym łańcuchu dostaw. Na etapie
  realizacji w SCM logistyka jest odpowiedzialna za faktyczne dostarczanie towarów
  zgodnie z planem, zarządzanie magazynami, zarządzanie transportem oraz kontrolę
  procesów logistycznych.
• Kontrola – W fazie kontroli SCM firma monitoruje wydajność
  łańcucha dostaw i porównuje ją z planem. W przypadku odchyleń, podejmuje
  działania korygujące, aby zapewnić zgodność z celami. Kontrola logistyczna
  obejmuje z kolei monitorowanie procesów logistycznych, takie jak czas dostawy,
  poziom usług i koszty. W razie potrzeby podejmowane są działania naprawcze.
• Monitoring łańcucha dostaw – To kluczowy elementem
  zarządzania SCM. Firma wykorzystuje różnego rodzaju technologie, systemy
  informatyczne i narzędzia analityczne do śledzenia i kontrolowania wszystkich
  procesów łańcucha dostaw w czasie rzeczywistym. Logistyka z kolei zapewnia część
  monitoringu łańcucha dostaw, szczególnie w zakresie transportu i magazynowania,
  gdzie śledzi się ruch towarów, lokalizację i dostępność produktów.

Supply Chain Management – Podstawowe Zasady Zarządzania Łańcuchami
Dostaw

Zasady zarządzania łańcuchem dostaw, zgodnie z podejściem prezentowanym przez
organizację APICS (The Educational Society for Resource Management), skupiają
się na następujących kluczowych obszarach (Małkus,
2022):

• Szybkość działania – Obejmuje ona tempo wykonywania zadań
  od momentu otrzymania zamówienia do uzyskania środków finansowych za dostarczone
  towary klientom. Kluczowe jest tutaj zapewnienie odpowiedniej infrastruktury,
  która umożliwi płynny przepływ towarów i informacji przez cały łańcuch dostaw.
• Harmonizowanie działań ogniw łańcucha – W tym punkcie
  chodzi o zminimalizowanie różnic w czasie potrzebnym do wykonania zadań przez
  różne jednostki w łańcuchu dostaw. Redukcja poziomu zapasów stanowi cel
  nadrzędny, co z kolei prowadzi do obniżenia kosztów operacyjnych.
• Zapewnienie przepływu informacji – Równie istotne jest
  zapewnienie ciągłego przepływu informacji pomiędzy różnymi jednostkami w
  łańcuchu dostaw. Dotyczy to przede wszystkim zapotrzebowania zgłaszanego przez
  klientów, poziomu zapasów surowców, czasu realizacji zamówienia oraz przepływu
  środków finansowych potrzebnych do zabezpieczenia zapasów.
• Poznanie i zrozumienie oczekiwanych wyników współpracy –
  Partnerzy w łańcuchu dostaw muszą uzgadniać oczekiwane wyniki i korzystać z
  odpowiednich wskaźników do monitorowania postępów. To pomaga osiągnąć wspólne
  cele i efektywnie działać jako całość.
• Tworzenie wartości dla interesariuszy – Dla sukcesu
  łańcucha dostaw istotne jest uwzględnienie oczekiwań i potrzeb wszystkich
  interesariuszy. To obejmuje klientów, dostawców, partnerów i inne podmioty,
  którym łańcuch dostaw przynosi wartość.

Najpopularniejsze metody zarządzania łańcuchem dostaw

• LM – Lean Management, znane również jako Lean SCM, skupia
  się na ograniczaniu marnotrawstwa i doskonaleniu procesów w łańcuchu dostaw.
  Metoda ta stawia na minimalizację zapasów, ograniczenie nadmiaru produkcji i
  poprawę efektywności operacyjnej. Główne zasady Lean obejmują ciągłe
  doskonalenie (kaizen), just-in-time (JIT) dostawy i standardyzację procesów.
• QR – Quick Response jest strategią opartą na szybkim i
  elastycznym reagowaniu na zmienne zapotrzebowanie klientów. Do jej celów należy
  skrócenie czasu między otrzymaniem zamówienia a dostawą produktów. QR
  wykorzystuje dynamiczne zarządzanie zapasami, przewidywanie popytu, redukcję
  czasu realizacji zamówień oraz współpracę z dostawcami w celu dostarczenia
  towarów na czas.
• AM – Agile Manufacturing to podejście, które ma na celu
  zwiększenie elastyczności produkcji i dostosowywanie się do zmieniających się
  potrzeb rynku. Koncentruje się na szybkiej zmianie produkcji i dostaw. W ramach
  Agile Manufacturing firmy inwestują w technologie i procesy, które umożliwiają
  dostosowanie produkcji do zmieniającego się popytu, przy jednoczesnym zachowaniu
  jakości.
• TQM – Total Quality Management koncentruje się na
  zapewnieniu najwyższej jakości produktów i usług w całym łańcuchu dostaw. Celem
  tego modelu jest eliminacja błędów i zaangażowanie pracowników, zarządzanie
  procesami, kontroli jakości i reagowaniu na opinie klientów w celu ciągłego
  podnoszenia jakości oferowanych produktów i usług.
• BPR – Business Process Reengineering to podejście
  polegające na gruntownej rewizji i optymalizacji procesów biznesowych w łańcuchu
  dostaw. Celem jest znaczna poprawa efektywności i efektywności operacji. BPR
  skupia się na przeformułowaniu i restrukturyzacji procesów w taki sposób, aby
  były bardziej efektywne, eliminując zbędne kroki (Szastok i Robak, 2023).

Cyfrowe Zarządzanie Łańcuchem Dostaw – Technologia Blockchain i Inne
Przykłady

W miarę postępu nauki badającej różne modernizacje elementów łańcucha dostaw i
samego to zaawansowane podejście do zarządzania łańcuchem dostaw, które
wykorzystuje nowoczesne technologie i narzędzia informatyczne w celu
usprawnienia i usystematyzowania procesów. Oto krótka charakteryzacja, odnosząc
się do kluczowych elementów:

Cloud computing (obliczenia w chmurze)

Cloud computing umożliwia przechowywanie, zarządzanie i udostępnianie danych
oraz aplikacji na zdalnych serwerach dostępnych przez internet. W kontekście
cyfrowego zarządzania łańcuchem dostaw pozwala na elastyczność, skalowalność i
dostępność danych i narzędzi z dowolnego miejsca i urządzenia.

Blockchain

Technologia blockchain jest wykorzystywana do tworzenia rozproszonych i
bezpiecznych rejestrów transakcji. W łańcuchu dostaw, blockchain pozwala na
śledzenie i uwierzytelnianie każdej transakcji i przesyłki, co przyczynia się do
zwiększenia transparentności, bezpieczeństwa i wiarygodności w całym łańcuchu
dostaw.

Przemysł 4.0

Ostatnia koncepcja w zakresie zarządzania łańcuchem dostaw oparta na
wykorzystaniu zaawansowanych technologii, takich jak Internet rzeczy (IoT),
sztuczna inteligencja (AI), robotyka i analiza danych, w celu automatyzacji i
cyfrowego transformacji procesów produkcyjnych i zarządzania łańcuchem dostaw.
Przemysł 4.0 wspiera monitorowanie w czasie rzeczywistym, optymalizację operacji
i adaptację do zmieniających się warunków rynkowych, zapewnia lepszą obsługę
klienta i może wpływać na redukowanie ceny produktów końcowych (Wodnicka,
2021).

Jakie Są Korzyści Efektywnego Zarządzania Łańcuchem Dostaw Dla
Przedsiębiorstwa?

Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw przynosi wiele korzyści
przedsiębiorstwom. Z braku miejsca wymienimy tylko najważniejsze z nich.

• obniżenie kosztów operacyjnych
• zwiększenie efektywności
• poprawa jakości produktów i usług
• zwiększenie konkurencyjności
• poprawa relacji z dostawcami i klientami
• zminimalizowanie ryzyka
• optymalizacja zapasów
• zrównoważony rozwój
• skrócenie czasu dostawy
• zwiększenie elastyczności operacyjnej firmy

Co Nas Czeka – Przyszłość Branży Chain Management

W niedalekiej przyszłości sektor SCM będzie skoncentrowany na cyfryzacji,
zrównoważonym rozwoju, dostosowaniu do zmieniających się trendów konsumenckich i
rosnącej konkurencji. Firmy, którym uda się dostosować się do tych wyzwań i
wykorzystać nowoczesne technologie, osiągną przewagę konkurencyjną i dostarczą
wartość swoim klientom. Czekają nas zapewne ciekawe czasy!

Spotos – Postaw Na Przejrzystość Relacji w Zarządzaniu Łańcuchem
Dostaw

Zarządzanie przepływem towarów i terminowe dostarczanie produktów nie jest
prostym zadaniem. Dlatego tak ważne jest w tych procesach znalezienie godnego
zaufania kontrahenta oraz przejrzystość realizacji poszczególnych etapów
zlecenia. Giełda spedycyjna Spotos powstała z uwzględnieniem
tych właśnie potrzeb.

Dzięki naszym usługom powierzasz swój ładunek zaufanym przewoźnikom i masz wgląd
w realizację zlecenia przez cały czas jego realizacji, także jeśli chodzi o ładunki powrotne.
Sprawdź na naszej stronie, w jakich krajach działamy i jakie są warunki
przystąpienia do Spotos.

Systemy SCM i Zarządzanie Łańcuchem Dostaw – Wnioski
Końcowe

W skrócie, zarządzanie łańcuchem dostaw opiera się na zapewnieniu efektywności,
optymalizacji kosztów, doskonaleniu przepływu informacji i osiąganiu wspólnych
celów dla wszystkich zaangażowanych w łańcuchu dostaw stron. To kompleksowy
proces, który ma ogromne znaczenie dla sukcesu organizacji i przyczynia się do
zaspokajania potrzeb klientów.